mama worden is… magisch, spannend, overweldigend, pijnlijk, onvergetelijk, zalig, vermoeiend, liefdevol, onwennig…
Een zwangerschap is een echte emotionele rollercoaster. Naast heel wat lichamelijke veranderingen, onderga je ook heel wat mentale en emotionele veranderingen. Dat heb je te danken aan de zwangerschapshormonen.
We bespreken de emotionele veranderingen per trimester.
1e trimester v/d zwangerschap = fase van onzekerheid, onwennigheid en ongekende emoties
Je hebt net het nieuws gekregen dat je zwanger bent en daar komen onmiddellijk al een hele hoop emoties bij kijken. Blijdschap en onzekerheid zijn de meest overheersende emoties in deze periode. De toekomst is vol verwachting, maar ook ongewis. Je bent misschien nog voorzichtig blij omdat je weet dat het nog zou kunnen mislopen. Alles wat je nu doormaakt en voelt, is nieuw en onbekend. Het heeft wat tijd nodig om je aan te passen aan al deze nieuwe gevoelens en de nieuwe situatie. Misschien voel je je wel vrouwelijker dan ooit en komen de eerste moedergevoelens al opspelen. Verder wordt het eerste trimester ook gekenmerkt door heel wat lichamelijke kwaaltjes en dat kan ook gaan werken op je gemoed.
2e trimester v/d zwangerschap = fase van acceptatie en rust
Het tweede trimester is meestal zowel op lichamelijk als op emotioneel vlak een fase van meer rust. Je bent ondertussen waarschijnlijk al gewend aan je nieuwe zelf en de nieuwe situatie. De eerste onzekere fase van de zwangerschap is nu voorbij zodat je nu écht blij kan zijn en iedereen kan inlichten met het grote nieuws. Je buikje begint nu steeds beter zichtbaar te worden wat de zwangerschap échter maakt. De hechting tussen moeder en kind wordt sterker, omdat je je kindje nu voelt bewegen en voelt reageren op jou. Dit kan de moedergevoelens nog meer aanwakkeren.
3e trimester v/d zwangerschap = fase van meer onrust, chaos en activiteit
Hoogzwangere vrouwen hebben het wel vaker moeilijk met hun veranderende lichaam. Het is goed mogelijk dat je je daardoor misschien niet lekker in je vel voelt. De bevalling komt stilletjesaan ook in zicht, wat de spanning en eventueel de angst hiervoor doet toenemen. Hormonen zorgen ervoor dat het zorginstinct en de nesteldrang naar het einde van de zwangerschap zullen toenemen. Het is mogelijk dat je nu heel veel en heel levendig droomt. En aangezien de bevalling steeds dichterbij komt, wordt het tijd om de laatste zaken in orde te maken.
Wat is typisch aan emoties tijdens de zwangerschap in het algemeen?
Kwetsbaarheid & kracht
Aan de ene kant ben je nu kwetsbaarder, want vanaf nu ben je niet meer alleen verantwoordelijk voor jezelf, maar ook voor je kleine baby’tje. Er bestaat geen grotere kwetsbaarheid dan mama. Aan de andere kant maakt het moederschap je net ook enorm krachtig. Er is niemand zo sterk als een ‘mama’, de rots in de branding voor het gezin.
Toekomst & het verleden
Er zal enorm veel veranderingen in de toekomst. Van zodra je mama wordt, zal je leven er nooit meer hetzelfde uitzien. Je moet ergens afscheid nemen van je vroegere leven en je vroegere identiteit. Je bent vanaf nu écht volwassen, je zal vanaf nu bv. horen bij de categorie van ‘mama’s’. Dit wordt duidelijk in je vriendinnengroep. Vanaf een bepaalde leeftijd hoor je bij de ‘mama’s’ of bij de ‘niet-mama’s’. Je krijgt een nieuwe identiteit, die van ‘mama’, en automatisch dan ook een heleboel nieuwe verantwoordelijkheden.
Relaties gaan veranderen
Mama en papa worden is iets heel speciaal, jullie zijn vanaf nu voor altijd aan elkaar verbonden. Voorheen waren jullie liefdespartners en van zodra de baby geboren wordt, verandert er veel. Jullie belangrijkste rol wordt nu die van ‘mama-zijn’ of van ‘papa-zijn’. Dat is heel normaal, maar het kan wel een serieuze impact hebben op je relatie. Blijven communiceren is hier de boodschap.
Tijdens de zwangerschap spelen relaties met anderen een belangrijke rol. Wanneer jij je gesteund voelt door anderen, is de kans groter dat je je zwangerschap positief en met meer zelfvertrouwen beleeft. En het omgekeerde is ook waar. Wanneer je weinig of niet gesteund voelt, kan je meer onzekerheid, angst en stress ervaren tijdens de zwangerschap.
Je bent emotioneler en hebt last van stemmingswisselingen
Je zal ongetwijfeld al gemerkt hebben dat je veel gemakkelijker overstuur geraakt of begint te wenen. Op de meest onverwachte momenten en van de meest banale zaken kunnen je ogen al volspringen, je geraakt sneller geïrriteerd of je wordt sneller boos. Dankuwel hormonen!
Sommige vrouwen zijn heel graag zwanger, andere net helemaal niet
Sommige vrouwen vinden dit de zaligste ervaring van hun leven. Ze voelen zich lichamelijk en mentaal opperbest. Deze vrouwen hoor je wel eens zeggen dat ze altijd wel zwanger zouden willen zijn. Bij andere vrouwen zijn de lichamelijke veranderingen of is de mentale belasting zodanig groot dat er negatieve gevoelens kunnen zijn (stress, angst, verdriet, …). Bij sommige vrouwen is het zodanig erg, dat men zelfs spreekt over depressieve gevoelens (prenatale depressie).
Dit moeten we wel een beetje nuanceren, want het is geen zwart-wit verhaal. Je kan heel blij zijn met je zwangerschap en graag zwanger zijn, maar op sommige momenten overvallen worden door verdriet of angstige gevoelens.
Een zwangerschap heeft een effect op de band met je moeder
Van zodra je zwanger bent en bevallen bent, behoor kom je binnen in een nieuwe fase van het leven, die van ‘mama’. Dit kan een soort van diep respect voor je eigen moeder doen opborrelen. Je realiseert je nu pas hoe speciaal het ‘mama zijn’ eigenlijk is. Jullie band krijgt ook een nieuwe dimensie. Bij een slechte relatie met de eigen moeder, kan het twee kanten opgaan. Ofwel versterkt het de band ofwel drijft het jullie net nog verder uit elkaar. Wanneer je je eigen mama niet meer hebt, zal je in deze fase van je leven je mama harder missen dan ooit tevoren.
Je keert je vaker in jezelf, je verzinkt vaak in gedachten
Als je zwanger bent, ben je vaak met je gedachten bij je baby. Je droomt erover hoe je baby eruit zal zien, hoe je leventje met baby zal zijn, hoe je als moeder gaat zijn, … De meeste beslissingen die er tijdens de zwangerschap genomen worden, worden meestal ook door de mama’s genomen. Dit vergt zo al het nodige denkwerk. Vlak voor de bevalling hebben veel zwangere vrouwen wat nesteldrang, ze zijn graag thuis en ze focussen zich mentaal al wat voor op de naderende bevalling en geboorte van je kindje.
Mannen beleven een zwangerschap meestal heel anders. Soms tot grote ergernis bij de mama’s. Voor papa’s is een zwangerschap iets heel abstract en onwerkelijk. Ze kunnen de baby ook minder goed en minder vaak voelen als jou en ze hebben die sterke moedergevoelens nog niet. Daardoor lijkt het soms dat ze wat minder betrokken zijn bij de zwangerschap. Terwijl een zwangere vrouwen vaak meer in zichzelf gekeerd is en in haar eigen ‘coconnetje’ kruipt, zijn mannen meer gericht op de buitenwereld. Ze willen er graag nog van profiteren om nog veel met vrienden te gaan doen en het er nog even van te nemen voor de baby komt. Mannen storten zich dan vaak nog even op hun werk, hun sociale netwerk of hun sport.
Weet dat al deze gevoelens oké zijn. Communicatie met je partner, maar ook met anderen, is heel belangrijk. Merk je dat het je allemaal te veel wordt, zoek dan zeker hulp, bij anderen of professioneel.